ฤดูร้อนอย่างนี้ ร่างกายคนเราอ่อนเพลีย และความร้อนของอากาศ ย่อมทำให้ธาคุไฟในร่างกายกำเริบ เป็นเหตุให้เกิดอาการร้อนใน ร่างกายเสียน้ำ อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร เกิดโรคภัยไข้เจ็บแทรกซ้อนได้ง่าย อีกทั้งของกินมักบูดเสียง่าย ส่งผลให้ กระเพาะอาหาร ลำไส้แปรปรวน เช่น ท้องอืด ท้องเฟ้อ ปวดท้อง หรือท้องเสีย เป็นต้น โชคดีที่ภูมิปัญญาแพทย์แผนไทยมียาดีไว้สำหรับสร้างภูมิคุ้มกันโรค เป็นมหาพิกัดยาต้านโรคในฤดูร้อน ชื่อว่า “ตรีผลา” โดยคำว่า มหาพิกัดยา ในที่นี้ หมายถึงพิกัดยาที่ใหญ่กว่าพิกัดธรรมดา เป็นการเอาตัวยาสมุนไพรมากกว่า 2 ตัวขึ้นไปมารวมกัน โดยน้ำหนักยาแต่ละตัวไม่เท่ากัน แล้วแต่ว่าต้องการเน้นหนักให้แก้โรคอะไร
สำหรับตรีผลานั้น ประกอบด้วยผลไม้ 3 ชนิด ได้แก่ 1. ลูกสมอภิเภก ใช้แก้ธาตุไฟ ป้องกันไม่ให้เกิดอาการ้อนใน กำเดา เป็นแผลในปาก หรือผดผื่นปะทุขึ้นตามผิวหนัง 2. ลูกสมอไทย ใช้แก้ธาตุลม และลูกมะขามป้อม ใช้แก้ธาตุดินและธาตุน้ำ ไม่ให้เกิดอาการสวิงสวาย เป็นลมหน้ามืด โดยมีสูตรยา ดังนี้ ให้นำสมุนไพร ทั้ง 3 ส่วนมาต้มรวมกัน ใส่น้ำพอท่วม หรือประมาณ 2 เท่าของสมุนไพร ต้มด้วยไฟปานกลาง ประมาณ 20-30 นาทีจนยาเดือด ใช้ดื่ม 1 แก้ว ตอนท้องว่าง เช่น ก่อนนอน หรือ ตอนตื่นนอน อาจตามด้วยดื่มน้ำอุ่นหรือ น้ำสะอาด 1 แก้ว
สำหรับสรรพคุณของตำรับยาตรีผลา นอกจากจะช่วยในการปรับธาตุของร่างกายในฤดูร้อนแล้ว ยังมีสรรพคุณอื่นอีกมากมาย ได้แก่
1.ช่วยดีท็อกซ์ร่างกายให้สะอาด โดยให้ผลที่ตับ เลือด และระบบลำไส้สะอาด และช่วยลดไขมันพอกตับ ไขมันและน้ำตาลในเลือด
2.ช่วยควบคุมน้ำหนัก และควบคุมความอยากอาหาร
3.ช่วยบำรุงผิวพรรณให้เปล่งปลั่ง สดใส และชะลอวัย
4.ช่วยชะลอความเสื่อมของตา
5. ช่วยขับเสมหะ แก้ไอ หอบหืด
6.ช่วยระบบภูมิคุ้มกันแข็งแรง
7.ช่วยต้านมะเร็ง โดยมีอนุมูลอิสระที่สูงมาก เป็นพิษต่อเซลล์มะเร็ง แต่ไม่มีผลต่อเซลล์ปกติ โดยมีการศึกษาในเซลล์มะเร็งเต้านมและตับอ่อนของคน
8.ช่วยปรับสมดุลลำไส้ รักษาโรคลำไส้แปรปรวน ได้ชื่อว่า เป็นสมุนไพร ” รู้ปิด รู้เปิด” ทำให้ระบบขับถ่ายทำงานได้ดี
9.ป้องกันฟันผุ
10.ลดฮอร์โมนความเครียด
11.ลดการอักเสบของข้อแก้ปวดได้ดี เทียบเท่ายาแผนปัจจุบัน (indomethacin) แต่ไม่มีผลระคายเคืองกระเพาะอาหาร
12.มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรียหลายชนิด (สกัดเชื้อจากผู้ป่วย เอชไอวี)
จากที่กล่าวมาจะพบกว่า มหาพิกัดยาตรีผลา มีสรรพคุณมากมาย แต่ไม่ว่ายาใดก็ย่อมมีผลข้างเคียงหรือโทษได้ โดยจะทำให้เกิดการระบายมากเกินไปในคนธาตุอ่อน โดยสามารถปรับลดการรับประทานได้ โดยกลุ่มคนที่ไม่ควรใช้ยานี้ คือ ผู้ที่มีภาวะ ตับ ไต ผิดปกติรุนแรง มีภาวะท้องเสีย เป็นต้น